Anna Baba Hakki
Allah’ın insanlardan korunmasını istediği beş şeyden biri de neslin devamıdır. Neslin devamını Allah (c.c.) canlıların kabiliyet ve yapılarına göre belli kanunlara bağlamıştır. Neslini devam ettirebilmek için zorluklarla karşılaşan canlılardan biri de insanoğludur.
İnsan, yetenekleri açısından canlıların en güçlüsü olmasına rağmen, doğduğu anda en zayıf olanların başında gelir. Bazı canlılar doğumdan hemen sonra, bir kısmı da kısa bir zaman sonra ayağa kalkabildiği, ihtiyaçlarını gidermeye başlayabildiği hâlde insanoğlu ancak, doğumundan yıllar sonra bu seviyeye gelebilir.
Bu süre zarfında zorlukların büyüğünü çeken ise anne-babadır. Anne, evladını dokuz ay karnında taşır, hamilelik süresince pek çok güçlükle karşılaşır, hayatî tehlikeleri de göze alarak çocuğunu doğurur, hiç bir şeye gücü yetmeyen bebeğini büyütmek için, uykusundan, istirahatından, sıhhatinden feragat eder. Baba da evladının ihtiyaçlarını karşılamak için çalışır didinir. Bu sebeple Cenâb-ı Allah şöyle buyurur: “Biz, insana, ana-babasına iyilikte bulunmayı tavsiye ettik. Çünkü anası onu nice sıkıntılara katlanarak taşımıştır. Emzirmesi de tam iki sene sürmüştür. (İşte bunun için) önce bana ve sonra ana-babana şükret. Dönüş ancak banadır.”1
Saygıdeğer Müslümanlar!
İlim ve yaşça büyük, takva ve ahlâkça üstün olanlara saygı göstermek, küçük çocuklara şefkat ve merhamet göstermek, onlara yardımcı olmak, İslâm’ın ahlâk ve adabındandır.
Peygamberimiz (s.a.s) : “Küçüklerimize merhamet etmeyen ve büyüklerimize saygı göstermeyen bizden değildir.”4 demek suretiyle bu prensibi açıkça dile getirmiştir.
Muhterem Müslümanlar!
Ana-babanın ve saygıdeğer büyüklerin vefat etmesiyle sonraki nesillerin onlara karşı olan sorumlulukları bitmez. Öncelikli görevlerden biri, onların temiz hatıralarını devam ettirmektir. Bir bakıma insanı insan yapan nesilden nesile miras olarak intikal eden bu güzel duygu ve hatıralardır. Peygamberimizin (s.a.v) ; “Sevgi, veraset yoluyla kazanılır” 2 hadisi de bu gerçeği ifade etmektedir. Böylece, nine ve dedeler ile torunlar arasında bir sevgi bağı kurulmuş olur. Onları hayırla anmak, bağışlanmaları için dua etmek gerekir. Bu konuya ilişkin olarak Allah (c.c) Kur’an-ı Kerim’de bize şöyle bir dua öğretmektedir: “Ey Rabbimiz! İnsanların hesaba çekileceği kıyamet gününde beni, annemi, babamı ve bütün müminleri bağışla.” 3
Değerli Kardeşlerim!
Anne-babamıza ve büyüklerimize her türlü ikram ve ihsanda bulunmak, onlara karşı daima tatlı dilli olmak, en güzel tavır ve davranışlarla karşılık verip onları üzmemek, bıkkınlığı ifade edebilecek her türlü söz ve davranıştan kaçınmak gerekir. Yaşı kemale ermiş büyüklerimizin, özellikle de anne-babamızın her türlü hizmetine koşmak, hastalık anlarında tedavi ve bakımlarını yaptırmak Cennet’in kapılarını aralayan davranışlardır.